Bức tranh năng lượng toàn cầu hiện Ä‘an xen bởi các gam màu sáng và trầm khác nhau. Bối cảnh hàng loạt những vấn đề hiện hữu nhÆ° biến đổi khí hậu, những bệnh dịch, căng thẳng địa chính trị, hệ lụy từ cuá»™c xung Ä‘á»™t Nga- Ukraine… vá»›i thể làm chiếc chảy năng lượng toàn cầu đổi hÆ°á»›ng.

Trong Ä‘ó, năng lượng tái tạo là “sắc nóng” Ä‘ang thu hút sá»± để ý của dÆ° luận, những nhà hoạch định chính sách, nhà khoa học cÅ©ng nhÆ° các nhà hoạt Ä‘á»™ng khí hậu. Việc chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo Ä‘ang trở nên khuynh hÆ°á»›ng quan yếu tại phổ thông quốc gia trên toàn cầu, là chìa khóa để giải quyết cuá»™c khủng hoảng khí hậu cùng lúc đảm bảo phát triển kinh tế vững bền.

Năng lượng tái tạo là gì?

Theo định nghÄ©a của liên hợp quốc, năng lượng tái tạo là năng lượng vá»›i xuất xứ trong khoảng Ä‘á»™t nhiên, tốc Ä‘á»™ bổ sung nhanh hÆ¡n tốc Ä‘á»™ tiêu thụ. chả hạn, ánh sáng mặt trời và gió là các nguồn được bổ sung liên tiếp. các nguồn năng lượng tái hiện dồi dào và sẵn sở hữu xung quanh ta. phân phối năng lượng tái hiện tạo ra lượng khí thải phải chăng hÆ¡n phổ quát so mang việc đốt nhiên liệu hóa thạch nhÆ° than, dầu, khí đốt…

công ty nghiên cứu và khoa học TWI (Anh) Ä‘ã phân biệt sá»± khác nhau giữa năng lượng tái hiện, năng lượng xanh và năng lượng sạch. Theo Ä‘ó, năng lượng tái tạo đến từ các nguồn hoặc những quá trình được bổ sung liên tục, năng lượng sạch là các nguồn không thải ra chất ô nhiá»…m nhÆ° carbon dioxide, còn năng lượng xanh là tá»›i trong khoảng các nguồn thiên nhiên.

Ä‘Æ¡n vị TWI cho rằng không phải tất cả dòng năng lượng tái hiện đều thá»±c thụ sạch hoặc xanh hoàn toàn. chả hạn, má»™t số nguồn thủy Ä‘iện mang thể làm môi trường sống Ä‘á»™t nhiên bị phá hủy và gây ra nạn phá rừng.

Bá»™ Năng lượng Mỹ (DOE) chia năng lượng tái hiện thành sáu loại: năng lượng sinh vật học mang duyên do trong khoảng tài nguyên sinh khối; năng lượng địa nhiệt mang nguồn gốc từ thời kỳ sinh nhiệt của chính trái đất; thủy Ä‘iện; năng lượng đại dÆ°Æ¡ng; năng lượng mặt trời; năng lượng gió.

định nghÄ©a về năng lượng tái hiện vá»›i thể được tiếp cận từ phổ biến hÆ°á»›ng khác nhau, nhÆ°ng Ä‘iểm chung của những khái niệm cho rằng năng lượng tái tạo tá»›i từ các nguồn tài nguyên được bổ sung liên tiếp và sắp nhÆ° chÆ¡i cạn kiệt.

Sự chuyển dịch tất yếu

Trên thá»±c tế, năng lượng hóa thạch hiện được dùng rá»™ng rãi nhất, trong khoảng lâu Ä‘ã nhÆ° 1 phần chẳng thể thiếu đối vá»›i hoạt Ä‘á»™ng kinh tế và phường há»™i. bên cạnh Ä‘ó, nguồn dá»± trữ nhiên liệu hóa thạch mang ngừng, khi mà dân số và nhu chuồng tiêu thụ năng lượng của toàn cầu liên tiếp gia nâng cao. bên cạnh Ä‘ó, việc khai thác, cung cấp và tiêu dùng nhiên liệu hóa thạch Ä‘ã gây ra phổ biến ảnh hưởng xấu đối mang môi trường.

Trong bối cảnh ấy, năng lượng tái tạo từ gió, mặt trời… mang thể khắc phục cả 2 vấn đề trên vá»›i nguồn cung phần lá»›n bất tận và thân thiện môi trường. Điện cung cấp từ nguồn năng lượng tái hiện này cÅ©ng vá»›i giá cạnh tranh hÆ¡n những nguồn Ä‘iện nhiên liệu hóa thạch truyền thống và giúp tạo ra Ä‘a dạng việc làm. sở hữu những đặc biệt trên, thiên hÆ°á»›ng vững mạnh năng lượng tái tạo vá»›i thể khiến bản đồ năng lượng thế giá»›i được “vẽ lại”, thay đổi Ä‘áng nói trong những năm đến.

Theo Con số Năng lượng tái tạo 2021 – phân tích và dá»± báo đến năm 2026 của CÆ¡ quan năng lượng quốc tế (IEA), sản lượng Ä‘iện tái hiện thế giá»›i Æ°á»›c lượng đạt 8300 TWh năm 2021, nâng cao khoảng 8% so vá»›i cùng kỳ năm trÆ°á»›c và Ä‘ánh dấu mức nâng cao hàng năm cao nhất kể từ 1970.

Trong đấy, Ä‘iện mặt trời và Ä‘iện gió Ä‘óng góp khoảng 2 phần ba mức lá»›n mạnh năng lượng tái tạo. Công suất Ä‘iện tái hiện được cho rằng sẽ tăng tốc trong quá trình dá»± báo của Báo cáo IEA, chiếm sắp 95% mức nâng cao công suất Ä‘iện thế giá»›i đến năm 2026.

từ năm 2021-2026, mức bổ sung của công suất năng lượng tái hiện dá»± Ä‘oán đạt nhàng nhàng 305 GW/năm đối mang kịch bản hạ tầng, mang thể đạt 380 GW/năm đối vá»›i kịch bản phát triển. tuy nhiên, để thế giá»›i sở hữu thể đạt phát thải ròng rã vào năm 2050, vững mạnh công suất năng lượng tái tạo hàng năm cần nâng cao hÆ¡n 80% so mang kịch bản vững mạnh Ä‘ó.

Điều này đồng nghÄ©a rằng các quốc gia cần nâng cao tốc hÆ¡n nữa trong việc Ä‘eo Ä‘uổi thiên hÆ°á»›ng năng lượng tái hiện, ná»— lá»±c hÆ¡n nữa để giải quyết những vấn đề về chính sách, thá»±c thi cÅ©ng nhÆ° nâng những cam kết khí hậu.

khuynh hÆ°á»›ng trên thế giá»›i

Dẫn đầu cuá»™c Ä‘ua tăng trưởng trong ngành năng lượng tái hiện là Trung Quốc – chiếm sắp má»™t ná»­a mức phát triển toàn cầu về năng lượng tái hiện, tiếp theo là Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và Ấn Độ. Chỉ riêng bốn thị trường này Ä‘ã chiếm sắp 80% công suất tái tạo mở mang trên toàn toàn cầu.

Là đất nÆ°á»›c phát thải khí nhà kính hàng đầu và dân phần nhiều nhất thế giá»›i, việc Trung Quốc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo vá»›i ý nghÄ©a Ä‘áng kể đối vá»›i chỉ tiêu khí hậu của thế giá»›i đại quát.

Tháng 10/2021, nÆ°á»›c này ban hành chỉ dẫn theo Ä‘uổi chỉ tiêu đạt mức phát thải cá»±c Ä‘iểm tá»›i 2030 và trung hòa khí thải carbon trÆ°á»›c 2060. Trung Quốc đặt tiêu chí tăng dần tá»· lệ tiêu thụ năng lượng ko hóa thạch lên khoảng 20% vào năm 2025, khoảng 25% vào năm 2030 và trên 80% vào năm 2060.

Việc Trung Quốc cam kết trung hòa carbon trÆ°á»›c năm 2060 cÅ©ng dẫn tá»›i các chỉ tiêu trong khoảng thời gian dài má»›i nhÆ° nâng tổng công suất năng lượng mặt trời và gió lên 1200 GW vào năm 2030, nâng cao trong khoảng 530 GW năm 2020.

mang EU, bằng cách thức theo Ä‘uổi xu hÆ°á»›ng tăng tá»· lệ các nguồn tái tạo trong cÆ¡ cấu tiêu thụ năng lượng, tất cả quốc gia EU vá»›i thể đảm bảo an ninh năng lượng, bá»›t phụ thuá»™c vào nguồn năng lượng du nhập từ Nga cÅ©ng nhÆ° thay thế những nguồn nhiên liệu hóa thạch Ä‘ang phát triển thành đắt đỏ.

những nÆ°á»›c thành viên EU được bắt buá»™c thiết đồ mÆ°u hoạch năng lượng và khí hậu quốc gia (NECP) cho thời kỳ 10 năm từ năm 2021-2030, nhằm thúc đẩy mục tiêu của chÆ°Æ¡ng trình “Phù hợp cho 55” (châu Âu sẽ giảm 55% lượng khí thải vào năm 2030 và trung hòa carbon vào năm 2050).

Vào tháng 6/2021, EU Ä‘ã huy Ä‘á»™ng 20 tá»· Euro trong đợt phát hành trái phiếu lần đầu cho quỹ Next Generation EU, Ä‘ánh dấu đợt phát hành trái phiếu lá»›n nhất trong khoảng trÆ°á»›c đến giờ ở châu Âu. Quỹ Next Generation EU mang mục Ä‘ích há»— trợ những nÆ°á»›c thành viên phục hồi kinh tế hậu đại dịch, vun đắp châu Âu theo hÆ°á»›ng xanh hÆ¡n, số hóa và linh hoạt hÆ¡n.

Để tài trợ cho NextGeneration EU, Ủy ban châu Âu (EC) Ä‘ã lên kế hoạch huy Ä‘á»™ng tổng cùng 800 tá»· Euro trong khoảng thị trường vốn giai Ä‘oạn 2021-2026, trong Ä‘ó góp 1 phần vào tài trợ năng lượng tái hiện.

có vị thế là 1 trong những quốc gia hàng đầu thế giá»›i về sản lượng năng lượng tái tạo, Mỹ tiếp diá»…n Ä‘eo Ä‘uổi những chỉ tiêu đầy tham vẳng và thá»±c thi các chính sách tÆ°Æ¡ng trợ phát triển năng lượng tái hiện lên mức cao má»›i.

Tổng thống Joe Biden Ä‘ã Ä‘Æ°a Mỹ trở lại có thỏa thuận Paris ngay sau lúc nhậm chức. Vào tháng 4/2021, ông Joe Biden tuyên bố cam kết giảm 50% khí thải gây hiệu ứng nhà kính vào năm 2030 so vá»›i mức của năm 2005, nâng cao gấp Ä‘ôi so có mức cam kết dÆ°á»›i thời chính quyền cá»±u Tổng thống Barack Obama.

Báo cáo của Bá»™ Năng lượng Mỹ cho biết năng lượng mặt trời mang thể chiếm đến 40% nguồn cung Ä‘iện của nÆ°á»›c này vào năm 2035 và 45% vào năm 2050, nâng cao so có mức ngày nay chỉ là 3%.

Mỹ đặt tiêu chí cung ứng 30 GW Ä‘iện gió vào năm 2030, phát triển thành nền móng trong chiến lược đối phó có vấn đề hot lên toàn cầu, khá»­ carbon trong lÆ°á»›i Ä‘iện của Mỹ vào năm 2035 đồng thời tạo ra hàng nghìn việc khiến.

Tháng 2/2022, Mỹ Ä‘ã tiến hành đấu thầu các cÆ¡ sở năng lượng gió ngoài khÆ¡i New York và New Jersey, là trận đấu thầu lá»›n nhất từ trÆ°á»›c tá»›i bây giờ trong ngành này ở Mỹ và cÅ©ng là thÆ°Æ¡ng vụ đấu thầu năng lượng gió ngoài khÆ¡i trÆ°á»›c nhất dÆ°á»›i thời Tổng thống Biden.

tá»›i tháng 6/2022, Tổng thống Biden kích hoạt Đạo luật cung cấp quốc phòng (DPA), đẩy nhanh giai Ä‘oạn cung cấp công nghệ năng lượng sạch trong nÆ°á»›c, cho thấy phấn đấu của Mỹ trong việc theo Ä‘uổi kế hoạch nâng sản lượng Ä‘iện mặt trời. Ông chủ Nhà Trắng Ä‘ang tiếp tục thúc giục Quốc há»™i Mỹ duyệt giảm thuế và các khoản đầu cÆ¡ bổ sung nhằm nâng cao tốc giai Ä‘oạn cung ứng cÅ©ng nhÆ° khai triển năng lượng sạch tại nÆ°á»›c này.

những cam kết về khí hậu và xu thế năng lượng tái hiện tại các quốc gia trên Ä‘ã tác Ä‘á»™ng Ä‘áng nhắc tá»›i sá»± dịch chuyển trong bức tranh năng lượng toàn cầu nói chung và Việt Nam nhắc riêng.

thời kì qua, ngành năng lượng tái hiện của Việt Nam Ä‘ã ghi nhận những bÆ°á»›c chuyển mình ấn tượng.

Việt Nam Ä‘ã và Ä‘ang đứng trÆ°á»›c những cÆ¡ há»™i lá»›n để Ä‘ón đầu khuynh hÆ°á»›ng dịch chuyển sang năng lượng tái hiện. vá»›i các định hÆ°á»›ng há»— trợ trong khoảng chính phủ, cố gắng tận dụng cả nguồn lá»±c trong nÆ°á»›c và quốc tế cá»™ng việc học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia Ä‘i trÆ°á»›c sẽ là những Ä‘á»™ng lá»±c quan yếu để Việt Nam có thể vững mạnh thấp nguồn năng lượng tái tạo của mình, thay đổi bức tranh năng lượng đất nÆ°á»›c theo hÆ°á»›ng hăng hái hÆ¡n nữa.